Речиси 49 милиони Французи денеска ќе излезат на првиот круг од претседателските избори, а според анкетите главната борба, како и на претходните избори во 2017 година, ќе се води меѓу претседателот во заминување, центристот Емануел Макрон и кандидатката на крајната десница Марин Ле Пен.
Фаворитот во анкетите со месеци, Макрон, кој најдоцна влезе во предизборната кампања, во изминатите недели се соочува со намалување на разликата во однос на Марин Ле Пен, чија победа веќе не е незамислива.
Во првиот круг учествуваат вкупно 12 кандидати, додека аналитичарите проценуваат дека излезноста на гласачите ќе биде помала од вообичаената, бидејќи изборната кампања беше бледа и се одржа во голема сенка на војната во Украина.
Годинава првпат нема да има изборна ноќ на француската приватна телевизија ТФ1, која традиционално досега беше единствената телевизија која ги следи резултатите и носи аналитичари во студиото по затворањето на гласачките места. Овој пат таа изборна ноќ е скратена до 21.30 часот, по што ќе биде прикажана познатата француска комедија „Посетителите“.
На национално ниво, Франција се соочува со целосно поделена левица и слаба десница, па анкетите покажуваат дека Макрон би освоил околу 26 отсто во првиот круг, а Ле Пен околу 22 отсто. Макрон во вториот круг би ја победил Ле Пен со 53 отсто од гласовите, а таа би освоила 47 отсто.
Аналитичарите сметаат дека Ле Пен ја зголемила својата популарност зборувајќи за куповната моќ и грижите на Французите, но и поради падот на популарноста на кандидатот, исто така, на екстремната десница Ерик Земур.
Додека Земур повторуваше антиимиграциски и антиисламски теми, Ле Пен се фокусираше на куповната моќ ветувајќи итни мерки како што е укинувањето на данокот на додадена вредност (ДДВ) за одредени производи.
Земур е помалку популарен од почетокот на руската инвазија врз Украина, поради претходно позитивните ставови кон рускиот претседател Владимир Путин и неубедливиот став за прифаќање украински бегалци. Земур често беше гонет за контроверзни изјави. Тој беше осуден во 2011 година за поттикнување расна дискриминација, а во 2018 година за поттикнување омраза кон муслиманите.
Лидерот на радикалната левица Жан-Лук Меланшон се очекува на третото место во првиот круг од изборите со околу 17 отсто од гласовите. Кандидатката на десницата Валери Пекрес и Земур би добиле по девет отсто од гласовите.
Пекрес, која пред неколку месеци важеше како сериозен противкандидат на Макрон, играше на таа карта дека освежување за Франција би било ако ја предводи жена. Сепак, таа остана без официјална поддршка од поранешниот десничарски претседател Никола Саркози, во чиј период беше министерка за буџет.
Другите кандидати би освоиле околу пет отсто од гласовите.
Во Франција, претседателот се избира со директно гласање, во два круга, доколку ниту еден кандидат не освои мнозинство во првиот круг.
Шефот на државата се избира за мандат од пет години и може да биде реизбран само еднаш.
Предизборниот молк во Франција ќе трае до денеска во 20 часот по затворањето на гласачките места.
Францускиот закон забранува објавување на изборните резултати пред затворањето на гласачките места. Веднаш по затворањето на избирачките места, може да се очекуваат резултатите од излезните анкети спроведени од институти за истражување на јавното мислење.
Вториот круг од изборите е закажан за 24 април.
Изборите се одржуваат во екот на војната во Украина, но и во период на шестмесечното претседавање на Франција со Советот на Европската унија.
На претходните избори Макрон ја победи Ле Пен во вториот круг и со тоа стана најмладиот француски претседател. Неговото доаѓање на власт ги потресе традиционалните партии во земјата, левичарски и десничарски, кои се менуваа на власт со децении.