Веродостојни обвинувања за корупција. Слаба и селективна битка против корупцијата која е насочена кон владините критичари и прекршителите на ниско ниво. Недостаток на напори за борба против корупцијата и судир на интереси во јавната администрација.
Ова се дел од забелешките за начинот на кој владата на СДСМ и ДУИ е третирана во однос на корупцијата извештајот за странски инвестиции на Стејт Департментот на САД за 2021 година.
Сериозните критики и забелешки се содржат во повеќе делови од извештајот кој беше по грешка објавен во работна верзија по што беше повлечен од нејасни причини за од денеска повторно во официјална верзија да е достапен за јавноста.
Во делот за корупција се открива дека Владата во битката против корупцијата селективно прогонувала критичари на СДСМ и ДУИ.
“Има веродостојни обвинувања за корупција во спроведувањето на законот, судството и многу други сектори”, се вели о делот посветен на Корупција од извештајот.
“Македонија има закони наменети за спротивставување на митото, злоупотребата на службената положба и судирот на интереси, а владините службеници и нивните блиски роднини се законски обврзани да ги објават своите приходи и средства. Сепак, спроведувањето на законите за борба против корупцијата на моменти беше слабо но и селективно насочено кон владините критичари и прекршителите на ниско ниво.
Има веродостојни обвинувања за корупција во спроведувањето на законот, судството и многу други сектори. Тековната Државна комисија за спречување на корупција (ДКСК) (https://www.dksk.mk/index.php?id=home), именувана во февруари 2019 година, ја продолжи својата работа по усвојувањето на новото законодавство за борба против корупцијата во јануари 2019 година и оттогаш е особено проактивна. ДКСК отвори голем број истраги поврзани со корупција, насочени кон високи функционери од целиот политички спектар за наводен непотизам и судир на интереси. Откако Главниот специјален обвинител беше обвинет за обвиненија за рекет во ноември 2019 година и истече мандатот на Специјалното обвинителство (СЈО), сите случаи на СЈО (кои произлегоа од масовниот скандал со прислушувањето, откри обемна злоупотреба на службената положба од поранешни јавни службеници и корупција јавни тендери) биле пренесени во Обвинителството за организиран криминал и корупција на Јавното обвинителство.
Неколку од најзначајните случаи беа завршени во 2020 година, а обвинетите добија затворски казни до 12 години.
Транспаренси Интернешнл ја рангираше Северна Македонија на 111 место од вкупно 180 земји во Индексот за перцепција на корупцијата во 2020 година, што е пад од 5 места, поради недостаток на владини напори за борба против корупцијата и судирот на интереси во јавната администрација.
Како резултат на јавното разочарување и притисок околу високата оценка на индексот, делумно, го поттикнаа вицепремиерот за борба против корупција да воведе етички кодекс за членовите на владата и сите други функционери назначени од владата, според кој тие мора да се посветат на транспарентна и одговорна работа.
За да ја спречи корупцијата, владата користи автоматски процес на електронско царинење, што им овозможува на деловните субјекти да го следат статусот на нивните апликации.
Со цел да се подигне транспарентност и отчетност при јавните набавки, Бирото за јавни набавки воведе електронски систем кој овозможува објавување на известувања од домашни и меѓународни институции, прегледи на тендерска документација без регистрација во системот, е-плаќања за употреба на системот, електронско архивирање, и електронско поднесување приговори (https://www.e-nabavki.gov.mk/PublicAccess/Home.aspx#/home).
Владата не бара приватните компании да воспостават внатрешни кодекси на однесување со кои се забранува поткуп на јавни службеници. Голем број домашни невладини организации се фокусираат на антикорупција и транспарентност во јавните финансии и тендерските постапки. Чести се извештаите за непотизам на јавните тендери.
Владата не обезбедува никаква посебна заштита на невладините организации вклучени во истрагата на корупцијата.
Северна Македонија ги ратификуваше Конвенцијата на ООН против корупција и Конвенцијата на ООН против транснационален организиран криминал и ја потпиша Конвенцијата на ОЕЦД за борба против митото”, стои меѓу другото во извештајот кој на американските и други инвеститори им открива каква е климата за инвестиции во Македонија.
Целиот извештај на овој линк
https://www.state.gov/reports/2021-investment-climate-statements/north-macedonia/