Пишува: Протоереј Љупче Петрески
Убаво е да се знае значењето на зборот „амин“ па следствено и неговата адекватна употреба. Имајќи предвид дека масовно се употребува на социјалните мрежи како коментар под секоја икона, слика со религиозна содржина, фотографија од некој монах, фотографија од црква или манастир, потоа како коментар на безвредни објави од портали за некои празници, каде „се советуваат“ христијаните што треба или не треба да се прави на тој празник и т.н., убаво е да се знае дека во сите овие случаи, впрочем, неговата употреба е неадекватна или бесмимслена. Убаво е да се знае дека зборот „амин“ нема магично дејство и Бог нема, туку-така, да го „испровоцираме“да ни помогне само поради тоа што под некоја икона ќе напишеме „амин“! Значи, убаво е да се знае дека ако под некоја фотографија или видео напишеме „амин“, никаква Божја сила, благослов или благодат нема да впиеме во себе. Божјиот благослов или благодатта сигурно не може „магично“ да се „пренесат“ само ако напишеме „амин“. Таквиот магиски пристап е стран во православието.
Затоа, убаво е да се знае дека времето на употреба на зборот „амин“ не се мери во векови ами во илјадници години. Неговата форма веројатно била приспособена на неколку јазици, но сепак, неговото значење останало непроменето и е поврзано со одобрување и укажува на нешто што допрва ќе се случи. Преводот на зборот „амин“ е – „нека биде така!“, „Така е!“
„Амин“ претставува декларација за потврда на нешто, за да укаже дека некој силно се согласува со нешто и во таа смисла значи „нека биде, навистина, без сомнение, неоспорно“. Етимолозите велат дека зборот „амин“ доаѓа од хебрејскиот глагол „аман“ што се преведува како „засилува, потврдува“. Меѓутоа, коренот на овој збор е општосемитски и може да се најде и во арамејскиот јазик на кој проповедал и Исус Христос.
Покрај тоа што се користи во старозаветните книги (Повторени закони, Летописи, Неемија …), многу често е употребуван и во новозаветните книги. Така, само во евангелијата се употребува повеќе од 70 пати. Во евангелието по Матеј, овој збор Спасителот го изрекува 28-пати, а во евангелието според Јован – 26, а речиси сите автори го користат на крајот од своите посланија.
Апостол Јован го користи на крајот од своето евангелие, неговите три писма и во книгата Откровение, каде што се појавува десетина пати. Секој пат тоа е поврзано со фалење и славење на Бога. Ап. Павле вели „амин“ за благословите што им ги дава на сите цркви во своите писма, како и Петар, Јован и Јуда во нивните писма. Импликацијата е дека тие велат: „Господ навистина да ви ги даде овие благослови“.
Па така, кога ние христијаните велиме „амин“ на крајот од нашите молитви, всушност ние го следиме моделот на апостолите, барајќи од Бога „нека биде како што сме се молеле“.
Употребата на зборот „амин“ на Божествената Литургија, на некој начин, претставува молитва, односно изразена доверба во Бога и предавање на Неговата волја како и одговор на верата што ја завршува секоја наша лична и колективна молитва и што го изразува нашето „ДА“ на Божјата иницијатива.
Како што гледаме, имајќи ја предвид неговата употреба во Стариот и Новиот завет, а и неговата употреба во светата Литургија, станува јасно дека основното значење на зборот „амин“ е потврда и согласност со изразената (догматска) вистина, а поретко, го има значењето и на молитва.
Многу важно е да се знае дека искажувањето на зборот „амин“, имајќи го предвид неговото значење, („нека биде така“, „навистина“), има и обврзувачки карактер односно дека ќе се придржуваме до се’ што е штотуку кажано како непобитна вистина и ќе постапуваме соодветно на кажаното.
Откако го појаснивме значењето на зборот „амин“, убаво би било да внимаваме како и кога ќе го употребуваме, за да не се случи да испаднеме смешни во нечии очи.